một con đường nổi tiếng tại tỉnh Gia Định xưa, không chỉ mang ý nghĩa lịch sử mà còn là minh chứng cho những thay đổi lớn trong quá trình phát triển đô thị của khu vực này. Đây là con đường được đặt theo tên của một vị quan nổi tiếng triều Nguyễn, Lê Văn Duyệt, người có công lớn trong việc xây dựng và bảo vệ vùng đất Nam Bộ.

ĐƯỜNG LÊ VĂN DUYỆT TRONG LỊCH SỬ GIA ĐỊNH

Khoảng năm 1874, sau khi chính quyền thực dân Pháp dời lỵ sở Hạt thanh tra Sài Gòn từ thành phố Sài Gòn về đóng tại làng Bình Hòa thì trục đường này cũng được mở để nối liền trụ sở Tòa bố hạt Bình Hòa (từ năm 1885 đổi tên thành hạt Gia Định, sau đó là tỉnh Gia Định) với thành phố Sài Gòn. Ban đầu đường được gọi là avenue de l’Inspection (đại lộ Tòa bố) nhưng người dân quen gọi là đường Hàng Thị do có hàng cây thị trồng hai bên đường. Một số tài liệu năm 1936 đã ghi tên đường avenue Lê-Van-Duyêt tuy nhiên không thấy đề cập đường được đổi sang tên này vào năm nào. Đến thời Việt Nam Cộng hòa, đường được gọi là đại lộ Lê Văn Duyệt, lúc này vẫn thuộc địa bàn tỉnh Gia Định.

Đường Lê Văn Duyệt ban đầu được hình thành như một tuyến đường huyết mạch trong tỉnh Gia Định, kết nối các khu vực quan trọng trong thành phố. Với vị trí chiến lược, con đường này đã trở thành trung tâm của nhiều hoạt động kinh tế, văn hóa và xã hội, góp phần định hình khu vực này như một trung tâm phát triển của Nam Bộ.

Trong giai đoạn đầu, con đường chủ yếu được sử dụng để phục vụ cho các hoạt động quân sự và quản lý hành chính của triều đình. Tuy nhiên, với sự phát triển nhanh chóng của khu vực Gia Định, con đường này dần trở thành một phần không thể thiếu trong mạng lưới giao thông của vùng.

SỰ THAY ĐỔI VÀ PHỤC HỒI TÊN ĐƯỜNG LÊ VĂN DUYỆT

Ngày 14 tháng 8 năm 1975, khi thành phố Sài Gòn và tỉnh Gia Định hợp nhất thành thành phố Sài Gòn – Gia Định (sau này đổi thành Thành phố Hồ Chí Minh), chính quyền Cộng hòa Miền Nam Việt Nam đã đổi tên nhiều đường phố. Đường Lê Văn Duyệt ở Sài Gòn trở thành một phần của đường Cách Mạng Tháng Tám. Đại lộ Lê Văn Duyệt ở Gia Định được sáp nhập với các đại lộ khác để tạo thành đường Đinh Tiên Hoàng. Tuy nhiên, sự giữ nguyên số nhà cũ đã gây ra nhiều rắc rối cho cư dân địa phương do sự trùng lặp giữa Quận 1 và quận Bình Thạnh.

Năm 2018: Những nỗ lực khôi phục tên đường Lê Văn Duyệt bắt đầu được khởi động, với sự kêu gọi từ các nhà nghiên cứu và cộng đồng địa phương. Họ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giữ lại tên đường này để bảo tồn giá trị văn hóa và lịch sử.

Năm 2020: Vào ngày 16 tháng 9, nhân dịp lễ giỗ lần thứ 188 của Tả quân Lê Văn Duyệt, Hội đồng Nhân dân TP.HCM đã chính thức thông qua quyết định đổi tên đường Đinh Tiên Hoàng (đoạn từ Cầu Bông đến Phan Đăng Lưu) thành Lê Văn Duyệt. Quyết định này được đưa ra sau khi tổ chức lấy ý kiến cộng đồng và nhận được sự đồng thuận cao từ người dân.

ĐƯỜNG LÊ VĂN DUYỆT NGÀY NAY

Ngày nay, đường Lê Văn Duyệt vẫn giữ vai trò quan trọng trong hệ thống giao thông của thành phố Hồ Chí Minh. Mặc dù đã trải qua nhiều biến đổi theo thời gian, con đường này vẫn là biểu tượng của sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại. Nhiều công trình kiến trúc cổ xưa vẫn còn tồn tại dọc theo con đường, tạo nên một bức tranh đa dạng về lịch sử và văn hóa của khu vực.

Không chỉ là một tuyến đường giao thông, Lê Văn Duyệt còn là nơi diễn ra nhiều hoạt động văn hóa, lễ hội của người dân địa phương. Điều này góp phần làm sống lại những giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời tạo ra sự kết nối giữa các thế hệ trong việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa.

Đường Lê Văn Duyệt không chỉ là một con đường mang tên của một vị quan lớn trong lịch sử mà còn là biểu tượng của sự phát triển, sự kiên định và tinh thần yêu nước của người dân Nam Bộ. Việc khôi phục lại tên đường Lê Văn Duyệt không chỉ là một hành động tôn vinh lịch sử mà còn là cách để chúng ta ghi nhớ và truyền lại những giá trị cao đẹp cho thế hệ mai sau. Trong bối cảnh hiện đại, con đường này tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối quá khứ với hiện tại, đồng thời giữ vững bản sắc văn hóa độc đáo của Nam Bộ.