là một thời kỳ đầy biến động, khi thành phố vừa mang đậm dấu ấn thuộc địa, vừa khởi sắc với những công trình mới. Qua những khoảnh khắc đáng nhớ, bạn sẽ thấy một Sài Gòn đầy sức sống và lịch sử. Cùng Đỡ Buồn khám phá câu chuyện này nhé!
SÀI GÒN THẬP NIÊN 1930
Sài Gòn thập niên 1930 là một đô thị sôi động dưới sự cai trị của Pháp. Thành phố nổi tiếng với kiến trúc độc đáo, kết hợp phong cách Pháp và bản địa, tạo nên vẻ đẹp của “Hòn ngọc Viễn Đông“.
Cuộc sống người dân Sài Gòn thời kỳ này đa dạng về văn hóa. Người Pháp, người Hoa, và người Việt cùng chung sống, tạo nên một bức tranh dân cư phong phú với lối sống giao thoa giữa truyền thống và hiện đại.
Về mặt chính trị, thập niên 1930 chứng kiến sự trỗi dậy của phong trào yêu nước và cách mạng. Các tổ chức như Việt Nam Quốc Dân Đảng và Đảng Cộng sản Đông Dương bắt đầu hoạt động, đặt nền móng cho các cuộc đấu tranh sau này.
Kinh tế Sài Gòn phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn này. Thương mại sầm uất, các nhà máy và xí nghiệp mọc lên, biến Sài Gòn thành trung tâm kinh tế quan trọng của Đông Dương.
BỘ ẢNH VỀ SÀI GÒN THẬP NIÊN 1930
Bộ sưu tập ảnh quý giá này thuộc về Adrien Noblot, một sĩ quan phục vụ tại Sở hiến binh thuộc địa Sài Gòn từ năm 1904 đến 1937. Trải qua hơn ba thập kỷ, ông đã ghi lại nhiều khoảnh khắc đời thường của gia đình mình.
Mặc dù đây chủ yếu là những bức ảnh cá nhân, với sự xuất hiện của vợ con ông Noblot, chúng vẫn mang giá trị lịch sử to lớn. Qua những hình ảnh này, ta có thể nhìn thấy diện mạo Sài Gòn cách đây 90 năm, từ cảnh quan đường phố đến các công trình kiến trúc đặc trưng thời bấy giờ.
Gần một nửa bộ sưu tập này tập trung vào Sở Hiến binh trên đường La Grandiere (nay là đường Lý Tự Trọng, trước đây gọi là Gia Long). Đặc biệt, nhiều bức ảnh hiếm hoi cho thấy khuôn viên bên trong cơ quan này.
Trải qua hơn một thế kỷ, nơi đây luôn đóng vai trò là cơ quan an ninh quan trọng của chính quyền. Do tính chất bảo mật cao, người dân thường không được phép vào bên trong. Vì vậy, bộ ảnh này có thể được xem là tư liệu công khai duy nhất về nội khu Sở Hiến binh, mang giá trị lịch sử đặc biệt.
Sở Hiến binh thuộc địa (Gendarmerie coloniale) được người Việt gọi là Sen-đầm hoặc San-đầm, là tổ chức an ninh quân sự được thành lập ngay sau khi thực dân Pháp chiếm đóng Gia Định.
Đây là lực lượng thuộc quân đội, chịu trách nhiệm duy trì an ninh trật tự, khác biệt với cảnh sát dân sự. Việc thành lập Sở Hiến binh phản ánh chiến lược kiểm soát an ninh của chính quyền thuộc địa ngay từ những ngày đầu thiết lập quyền cai trị tại Việt Nam.
Trong thời kỳ thuộc địa, Sở Hiến binh ở Đông Dương đảm nhận nhiều vai trò quan trọng. Nhiệm vụ chính của họ bao gồm giám sát quân đội và kiểm soát dân sự về mặt hành chính lẫn tư pháp. Ngoài ra, họ còn chịu trách nhiệm quản lý nhà tù cấp tỉnh. Đôi khi, Sở Hiến binh còn được giao phụ trách các công tác đô thị như chiếu sáng, vệ sinh và duy trì trật tự công cộng.
Sau 1955, tòa nhà Sở Hiến binh trở thành trụ sở Quân Cảnh, và từ 1975 đến nay là Doanh trại QĐND của “lực lượng kiểm soát quân sự”. Dù tên gọi thay đổi, chức năng cơ bản vẫn giữ nguyên: đơn vị chấp pháp của quân đội, duy trì kỷ luật và trật tự xã hội đối với quân nhân. Suốt hơn một thế kỷ, tòa nhà này vẫn là trụ sở của các cơ quan có chức năng tương tự, phục vụ công tác trị an thành phố.
90 năm trước, địa điểm vui chơi phổ biến của trẻ em Sài Gòn bao gồm công viên Pages (sau đổi tên thành Chi Lăng), Vườn Bờ Rô (nay là Tao Đàn) và Thảo Cầm Viên (Vườn bách thú). Ông Noblot, một viên chức sống cùng gia đình tại Sài Gòn, thường xuyên đưa con đến Thảo Cầm Viên và chụp ảnh lưu niệm, để lại những hình ảnh quý giá về đời sống xã hội thời bấy giờ.
Một số hình ảnh khác:
